شغل هايي كه شنوايي شما را كم مي كنند

كم شنوايي يا كاهش ميزان شنوايي عوامل متعددي مي تواند داشته باشد كه اين مقاله به موضوع عوامل شغلي كه باعث مي شود افراد دچار كم شنوايي شوند خواهيم پرداخت. اگر در مشاغل پر سروصدا مانند شغل هاي صنعتي كار مي كنيد اين مقاله را از دست ندهيد.

كم شنوايي چيست؟

كم شنوايي علل مختلفي دارد كه يكي از مهمترين آنها كار در محيط هاي صنعتي بدون رعايت اصول ايمني است، به گونه اي كه طبق آمارهاي جهاني ۳۰ درصد شاغلين صنايع به درجاتي از كم شنوايي مبتلا هستند. كم شنوايي يا كاهش ميزان شنوايي داراي انواع انتقالي، حسي- عصبي، مركزي و تركيبي است. كم شنوايي انتقالي به حالتي گفته مي شود كه فرد احساس انسداد يا پري در گوش خود دارد و صداي خود را بلندتر از حالت معمول مي شنود به همين دليل آرام صحبت مي كند.كم شنوايي انتقالي ناشي از بروز اختلال در عملكرد گوش مياني يا خارجي است كه مي توان آن را با دارو يا عمل جراحي درمان كرد.

كم شنوايي حسي عصبي، شايع ترين نوع كم شنوايي به شمار مي رود و در اثر اختلال در عصب دهليزي حلزوني گوش يا در اثر ناهنجاري هاي گوش داخلي بروز مي كند. اين عارضه درمان دارويي ندارد اما مي توان با استفاده از سمعك تا حد زيادي افت شنوايي را جبران كرد.

كم شنوايي مركزي نيز نوع ديگري از كم شنوايي است كه در اثر آسيب بافت هاي مغز به وجود مي آيد. مبتلايان به اين نوع از كم شنوايي براي بهبود شنوايي خود از سمعك استفاده مي كنند.كم شنوايي تركيبي به كم شنوايي ناشي از كم شنوايي حسي- عصبي و كم شنوايي انتقالي گفته مي شود و روش درمان آن، استفاده از دارو و سمعك به صورت توامان است.

به طور كلي كم شنوايي به دو صورت موقت و دائم بروز مي يابد كه به گفته پزشكان كم شنوايي موقت معمولا بعد از ۲۴ ساعت استراحت صوتي (در معرض صداي بلند قرار نگرفتن) برطرف مي شود و ميزان شنوايي به حالت اول بازمي گردد.كم شنوايي دائم نيز به حالتي گفته مي شود كه در معرض صداهاي بلند بودن به صورت دائم ادامه مي يابد و در نهايت كم شنوايي دائم رخ مي دهد كه در اين حالت فرد نيازمند استفاده از سمعك مي شود.

 

علل كم شنوايي

عوامل مختلفي در بروز كم شنوايي وجود دارد كه از جمله آنها مي توان به انواع عفونت ها در اثر ابتلا به بيماري هاي سرخجه، آنفلوانزا، سرخك و اريون و علل وراثتي كه از بدو تولد يا بعد از ۲۰ سالگي خود را نشان مي دهد، اشاره كرد. ضربه هايي مانند سيلي، سوانح رانندگي، برخورد اجسام مختلف به سر و گوش، اختلالات سيستم عصبي، اختلالات عروقي، مصرف برخي داروها نيز از جمله علل بروز كم شنوايي هستند.علاوه بر اين، شنيدن صداهاي بلند و به مدت طولاني از ديگر عوامل ايجاد كننده كم شنوايي به شمار مي رود كه بيشتر شاغلين در مشاغل صنعتي به ويژه در صورت رعايت نكردن صحيح اصول ايمني در كار به آن مبتلا مي شوند.

يكي از علت هاي كم شنوايي در بين تمام سنين، قرار گرفتن در معرض صداهاي بلندتر از حد مجاز است. حد مجاز صدا طبق استانداردهاي بين المللي، حداكثر ۸۵ دسيبل براي هشت ساعت كار مداوم روزانه بدون استفاده از وسايل محافظت شنوايي است.شنيدن صداهاي بلند علاوه بر ايجاد كم شنوايي، با ايجاد بيماري ها و عوارض غيرشنوايي مانند استرس، اضطراب، دلشوره، مشكلات قلبي- عروقي يا سقط جنين بر سلامت افراد تاثير مي گذارند.

عوامل شغلي ايجاد كننده كم شنوايي

صداهاي ناشي از دستگاه هاي مختلف مانند مته ها براي كندن زمين و محيط هاي كاري مانند كارخانه ها و مراكز توليدي مي توانند ايجادكننده كم شنوايي باشند.طبق استانداردهاي بين المللي در مورد حد مجاز صدا، شاغلين در محيط هايي كه ۸۵ دسيبل صدا در آن وجود دارد، بايد روزانه حداكثر ۸ ساعت در اين محيط قرار بگيرد.اگر صدا ۹۰ دسيبل شود، بايد ساعت كاري شاغلين به ۴ ساعت كاهش يابد، يعني به ازاي هر پنج دسيبل افزايش صدا بايد ساعت كار فردي كه در معرض اين ميزان صدا قرار دارد، به نصف كاهش يابد و به همين ترتيب اگر شدت صدا به ۹۵ دسيبل افزايش يافت، ساعت كاري بايد به ۲ ساعت و در ۱۰۰ دسيبل ساعت كاري بايد به يك ساعت در روز برسد.

صداهاي ناشي از مته هايي كه زمين را با آن مي كنند، حدود ۱۲۰ دسيبل است، توضيح داد: فردي كه با اين دستگاه ها كار مي كند، در طول روز بايد حداكثر به مدت ۱۵ دقيقه با اين دستگاه كار كند تا آسيبي به شنوايي او وارد نشود.البته اين استانداردها براي كار كردن بدون استفاده از وسايل حفاظت شنوايي است و اگر از وسايل حفاظت شنوايي يعني گوشي هاي محافظ استفاده شود، مي توان روزانه ۸ ساعت در معرض صدايي با ۱۰۰ دسيبل نيز قرار گرفت.

 

راه هاي پيشگيري از كم شنوايي

راه هاي پيشگيري با اينكه ساده بوده و اغلب افراد خود نيز آنها را مي دانند، اما به همين دليل ساده بودن آنها را مهم نمي گيرند، براي همين اين موارد را حتما رعايت كنيد تا سلامت شنوايي خود را از دست ندهيد.

اولين اقدام در اين زمينه ممانعت از ايجاد صداهاي بلند و خودداري از قرار گرفتن در معرض صداهاي بلند است. بوق خودروها و موتورسيكلت ها، صداهاي ناشي از برخي اسباب بازي ها و ترقه ها و صداهاي موجود در كارخانه ها و دستگاه هاي صنعتي بيش از حد مجاز است.گاهي مجبور هستيم به لحاظ زندگي شهري و يا كار در مشاغل صنعتي در معرض برخي صداها باشيم كه در اين صورت مي توانيم از محافظ هاي شنوايي به صورت گوشي هايي كه روي گوش گذاشته مي شود، استفاده كنيم.

البته اين وسايل نيز تاحدي مي توانند از بروز اين گونه عوارض پيشگيري كنند، بنابراين راه حل اساسي در اين زمينه توليد نكردن اين صداها و كنترل و كاهش آنها است كه مستلزم رعايت استانداردهاي لازم در مورد دستگاه ها و محيط هاي صنعتي است.محافظ هاي گوش تنها مي توانند ۲۵ دسيبل از شدت صدا بكاهند و ورود صدا از طريق راه هاي هوايي را كم كنند اما نمي توانند از انتقال ارتعاشات صدا كه به اندام بدن وارد مي شود، بكاهند چرا كه صدا از طريق استخوان ها نيز به گوش ها منتقل مي شوند.

 

پايش شنوايي شاغلين در محيط هاي صنعتي

افرادي كه براي كار در محيط هاي صنعتي مشغول به كار مي شوند، بايد پيش از آغاز كار شنوايي آنها مورد پايش و بررسي قرار گيرد و بعد از آن نيز ميزان شنوايي آنها هر ۶ ماه يك بار بررسي شود تا در صورت بروز عارضه، از پيشرفت آن پيشگيري شود.اين مساله در بسياري از كارخانه ها و محيط هاي صنعتي انجام مي شود اما برنامه كشوري مدوني در اين زمينه تهيه نشده است، بنابراين لازم است مسئولان مربوطه به اين موضوع توجه داشته باشند.

لازم است افراد در بدو ورود به مشاغل صنعتي مورد سنجش شنوايي قرار گيرند چراكه ممكن است در ابتداي ورود، درجاتي از كم شنوايي داشته باشند بنابراين براي پيشگيري از شدت آن و همچنين به خاطر بسياري از شكايات كارگران از كارفرمايان صنايع بايد مشخص شود كه فرد از ابتدا كم شنوا بوده و يا در اثر كار در محيط هاي صنعتي دچار اين عارضه شده است.

اگر مشخص شود كه فرد در محيط كار دچار عارضه كم شنوايي شده، بايد بررسي شود كه آيا محافظ هاي لازم در اختيار او قرار داده شده، كنترل هاي لازم براي كاهش صداي محيط انجام شده و آموزش هاي لازم به او داده شده بود كه چگونه از محافظ ها استفاده كند و آيا محافظ ها استاندارد بوده اند يا خير.اگر فردي با رعايت تمام اين موارد دچار كم شنوايي شده باشد، بايد محيط كار او عوض شود و يا به او غرامت و يا بازنشستگي پيش از موعد و يا از كار افتادگي داده شود تا دچار گرفتاري هايي نشود كه اكنون بسياري از بازنشستگان مشاغل صنعتي به آن دچار هستند.

اگر كم شنوايي عامل ديگري مانند پارگي پرده گوش، از هم گسيختگي زنجيره استخواني يا پارگي گوش مياني نداشته باشد، مي توان اين عارضه را با استفاده از سمعك برطرف كرد.علاوه بر شاغلين صنايع، شهرنشينان نيز به لحاظ زندگي ماشيني روزانه در معرض صداهاي بلند و بعضا ناهنجاري هستند كه مي تواند به شنوايي آنها آسيب برساند.صداي موتورسيكلت ها و بوق آنها، صداي بوق ماشين ها و هزاران صداي ناخوشايند كه گاه و بي گاه در كوچه و خيابان و يا حتي منازل آنها را مي شنويم، ازجمله اين صداها به شمار مي روند.

يكي از اقدامات لازم در اين زمينه كه مي تواند از بروز مشكل كم شنوايي و هزينه هاي متعاقب آن بر خانواده ها و نظام سلامت كشور مانند افسردگي، كناره گيري از اجتماع و همچنين تحميل هزينه هاي سنگين درماني مانند تهيه وسيله كمك شنوايي سمعك و يا استفاده از روش هاي درماني مانند برخي جراحي ها پيشگيري كند، رعايت استانداردهاي جهاني در صنايع خودروسازي و موتورسيكلت سازي است كه به گفته كارشناسان ، صداهاي ناشي از اين وسايل و بوق آنها استاندارد جهاني ندارد.

شنيدن اين گونه صداها به لحاظ زندگي ماشيني براي شهروندان امري اجتناب ناپذير بنابراين لزوم توجه به اين امر بيش از همه متوجه مسئولان مربوطه و كارفرمايان صنايع سنگين است كه علاوه بر رعايت استانداردهاي لازم در ساخت توليدات خود، ضروري است براي پيشگيري از بروز عوارض شنوايي در بين جامعه بزرگ كارگري شاغل در محيط هاي صنعتي استانداردهاي لازم براي كاهش صدا در محيط كار و ارايه وسايل حفاظت شنوايي و آموزش هاي لازم را با دقت بيشتري در دستوركار خود قرار دهند.به گفته متخصصان، صداهاي بلند و ناهنجار علاوه بر كم شنوايي مي توانند سبب بروز استرس، اضطراب، سردرد، زخم معده، اختلال در عملكرد سيستم گوارش، افزايش كلسترول خون، انقباض رگ هاي خوني و پرخاشگري شوند.

منبع: كم شنوايي و شغل ها